بحث و نکته2

باب الاشتغال

فعل مقدر قبل از مشتغل عنه سه صورت دارد:

1- عامل مشتغل می شود به عمل در ضمیر اسم مقدم مثل زیدا ضربته، در این صورت معنی عین فعل ضربت قبل از زیدا، مقدر است

2- عامل مشتغل می شود به عمل در متعلق اسم مقدم مثل زیدا ضربت غلامه یا ضربت عدوّه یا لقیت اخاه یا لست مثله در این صورت فعل لازم و مناسب معنی فعل مذکور، مقدر است مثل أهنت در اول و أکرمت در دوم و لابست در سوم و خالفت در چهارم

3- عامل مشتغل می شود به ضمیر اسم مقدم بواسطه تعدیه حرف جر مثل زیدا مررت به، در این صورت فعل مرادف معنی مررت که متعدی به حرف جر نباشد مقدر است مثل جاوزت.

منابع : شرح رضی بر کافیه و شرح جامی بر کافیه و مغنی اللبیب ابن هشام و النحوالعربی ابراهیم برکات

نکته : نویسنده مقاله در بررسی فعل مقدر در باب اشتغال نگاشته است که بزودی در سایت بارگزاری خواهد شد.

بحث و نکته1

باب الاضافة

اضافه دو نوع است: لفظیه(غیرمحضه) و معنویه(محضه)

لفظیه: اضافه عامل به معمولش که چهارصورت دارد: 

1-اضافه اسم فاعل به مفعولش مثل ضارب زید 

2-اضافه اسم مفعول به فاعلش مثل مضروب زید 

3-اضافه مصدر به فاعلش مثل ضرب زید(اگرزید ضارب باشد) 

4-اضافه مصدر به مفعولش مثل ضرب عمرو(اگرعمرو مضروب باشد) 

5-اضافه صفت مشبهه به فاعلش مثل حسن الوجه و کریم الید

معنویه: اضافه غیرعامل به غیرمعمول که سه صورت دارد: 

1-مضاف الیه، مختص به مضاف است(تقدیر لام اختصاص یا ملک) مثل یوم الله و کتاب زید 

2-مضاف الیه،ظرف برای مضاف است(تقدیرفی) مثل صوم الرمضان 

3-مضاف الیه،بیان جنس مضاف است(تقدیر من بیانیه یعنی تقدیر الذی هو بین مضاف و مضاف الیه) مثل خاتم فضة و یوم الجمعة

یکی از انواع اضافات بیانیه، اضافه صفت به موصوفش است مثل جوامع الکلم و کرام الناس

نکته: محقق در مقاله ای اضافه صفت به موصوف را بررسی کرده که به زودی بارگزاری می شود.